İtalyan Lezzeti: Panzanella’nın Hikayesi

İtalyan mutfağında çok köklü bir yeri olan Toskana bölgesinde doğup tüm ülkeye yayılan, uğruna şiirler yazılan salata Panzanella…

Renk cümbüşü olan bu salata daha önümüze geldiğinde, bize bu salatanın anavatanı hakkında bir tüyo veriyor aslında. Toscana tarlalarında doğup, ilk olarak çiftçiler tarafından yapılan Panzanella 1865 yılında İtalya Başbakanı Bettino Ricasoli tarafından, İtalya Kralı Vittorio Emanuele’ye sunulmuştur. Ve belkide İtalya tarihinde bir ilke imza atan bu salata tüm sosyal sınıflar tarafından benimsenerek Toscana kırsalından çıkıp tüm ülkeye yayılmıştır. İsmiyle ilgili çeşitli söylentiler var; kimileri panzanella kelimesinin çorba kasesi ve ekmek kelimelerinden birleştiğini ileri sürerken, kimileri “yiyecek” anlamına gelen “papa”dan türediğini iddia ediyor.

Ünlü şair Boccaccio’nun başyapıtı sayılan Decameron’da “Panlavato (yıkanmış ekmek) olarak bahsi geçen Panzanella için temel olarak “ıslak ekmek salatası” diyebiliriz. Toscana çiftçilerinden sofralarımıza gelen ve kendime göre uyarladığım bir tarifi birazdan sizlerle paylaşacağım.

Hemen hepimizin bildiği gibi İtalyada halk genelde kendi ekmeğini kendisi yaparmış ve ekmek bayatlasada her zaman kıymetliymiş, bunun sebebi panzanella gibi geleneksel yemeklerinde bayat ekmeğin önemli bir yer tutması. 

Özellik Floransa tariflerinin çoğu ünlü Toscana tuzsuz ekmeğiyle yapılıyor. Bunun sebebi için; Floransa ve Pisa arasındaki Ortaçağ dönemindeki rekabete dayandığını, Pisa, Floransa’ya tuz ticaretini engelledikten sonra Floransalı fırıncılar bütün ürünlerinden tuzu çıkarıp üretimlerine bu şekilde devam ettikleri rivayeti çok ilgimi çekti. Hatta bunun da kısa zamanda yerleşmiş bir damak tadı haline geldiğini söyleyebilirim. Günümüzde tuza erişim problemi kalmadığı halde Toscana’da ekmekler hala tuzsuz üretiliyor. Eğer Floransa’da ara sokaklarda dolanırken karnınız acıkırsa herhangi bir restoranda kendinize koca bir kase Panzanella söyleyebilirsiniz. Çok besleyici olan Panzanella, bayat ekmeğin ıslatılarak bahçe sebzeleriyle karıştırılmasıyla elde edilen bu salatanın tarifi yıllar içerisinde bölgeden bölgeye değişmiştir. Bazıları yumurtalı yaparken, bazıları jambon ilave etti.

Şimdi size canınızın istediği her şeyle yapabileceğiniz bu salata tarifini kendi uyarlamamla vermek isterim:

Panzanella Salatası Tarifi

Malzemeler:

250 g bayat tuzsuz ekmek (foccacia vs.)

20 ml balzamik sirke

30 ml sızma zeytinyağı

5 g tuz

250 g renkli çeri domates

150 g küçük renkli biber

100 g misket mozzarella peyniri

1 adet mor soğan

2-3 dal taze dağ kekiği

5-6 yaprak taze fesleğen

Nasıl Yapılır?

Bayat ekmekleri küp küp doğradıktan sonra yağsız bir tavada hafif kızartın.

Geniş bir karıştırma kabında; balzamik sirke, zeytinyağı ve tuzu iyice karıştırdıktan sonra kızarmış ekmekleri yumuşamaları için bu sosa ekleyin.

Çeri domatesleri diri kalacak şekilde bir tavada soteleyin ve kenara alın.

Aynı tavada renkli biberleri kızarana kadar soteleyin. Dilerseniz sap kısımlarını temizleyin ve iri iri doğrayın.

Sotelenmiş domates ve biberleri ekmeklerin olduğu kaba alın.

Üzerine ortadan ikiye kesilmiş mozzarella peynirlerini, ince doğranmış soğanı, taze kekikleri ve fesleğenleri ekleyip güzelce karıştırın.

Hazır olan panzanella salatasını geniş ve güzel bir servis kasesine koyarak servis edin. Afiyet olsun.

Tarif videomu izlemeyi unutmayın!